منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟

نمودار عمق بازار Market Depth چیست؟ +کاربرد آن

آشنایی با نمودار نمودار عمق بازار Market Depth در ترید ارزهای دیجیتال

نمودار عمق بازارِ ارزهای رمزنگاری، یکی از مواردی است که می تواند در مورد تقاضا و عرضه داده های مالی، اطلاعاتی را به کاربران ارائه دهد. این نمودار که Market Depth گفته می شود، به روند تقاضا یا عرضه یک سهام یا کالای خاص، یا یک ارز رمزنگاری تجسم می­بخشد. نمودار عمق بازار دارای یک منحنی سبز برای Bid یا سفارش های خرید و یک منحنی قرمز برای ASK یا سفارش های فروش می باشد. معامله ‌گران علاقمند به فعالیت در حوزه ارز دیجیتال، بایستی در مورد مفاهیم اساسی این بازار مالی که علاقمندند در آن فعالیت کنند، اطلاعات کلی داشته باشند. این شناخت کلی آنها را در انجام معاملاتی با ریسک کمتر راهنمایی می کند. در اینصورت آنها میتوانند عملیات خریداری و یا به فروش رساندن رمزارزهای سرمایه گذاری شده خود را با اطمینان بیشتر و سود بالاتر به انجام رسانند. در این مقاله ارز دیجیتال به بررسی کامل این نمودار و کاربردهایی که در ترید ارزهای دیجیتال دارد می پردازیم.

‫نمودار عمق بازار Market Depth چیست و چه کاربردی دارد؟

نمودار عمق بازار چه پارامترهایی را نشان می دهد؟

اگر به زبان دیگر بخواهیم نمودار عمق بازار را تعریف کنیم، باید گفت این نمودار می تواند مقدار عرضه و تقاضایی که در بازار رمزارز وجود دارد را بر حسب قیمت‌ های متنوعی که در طول زمان حادث می شود، به معامله گران نشان ‌دهد.
از عمق بازار تعبیر دیگری نیز می توان داشت به این معنی که عمق بازار میزان سفارش‌ هایی که جهت معامله یک دارایی در قیمت‌ های مختلف به ثبت رسیده است را، نشان می دهد. با به کار بردن نمودار عمق بازار، معامله گر میتواند نسبت به لایه های احتمالی سفارشات عرضه و تقاضا دید بهتری داشته باشد.

تعبیر ساده نمودار عمق بازار چیست؟

اگر فرض کنید که قیمت بیت کوین در یک بازه بین 8 تا 9 هزار دلار تغییر می کند، از نمودار عمق بازار می‌توان به این نکته دست یافت که در قیمت ‌های بیشتر از 9 هزار دلار چه میزان سفارش فروش موجود است. همچنین در قیمت ‌های کمتر از 8 هزار دلار، گستردگی عرضه سفارشات خریدی که ثبت شده اند به چه نحو می باشد. برای آنکه مسئله واضح تر بیان شود، در ادامه یک مثال آورده شده است:
هنگامی که به فصول سرد سال نزدیک می شویم، میتوان این پیش‌بینی را داشت که میزان تقاضا برای استفاده از انرژی گرمایی بیشتر می شود. سرمایه‌ گذارانی که در بازار بورس فعالیت دارند، با توجه به تجربه خود در سال های قبل تا حدودی از حجم تقاضا برای دریافت این انرژی ‌ها آگاهی دارند. از آنجا که از میزان عرضه و تقاضای انرژی برای ماه‌های سرد سال باخبرند، در رابطه با بهای انرژی های مورد نیاز، پیش‌بینی‌ های تقریبی انجام می دهند. سپس در بازار بورس ایران بر روی این انرژی ها سرمایه‌گذاری می‌ نمایند.
این مثال را در مورد بازار ارزهای دیجیتال نیز می توان تعمیم داد. تفاوت آنها در این است که در بازار مالی رمزارز، معامله گران با توجه به نمودار عمق بازار که حجم سفارشات خرید و فروش در آن ثبت شده، دسترسی دارند. به همین دلیل می‌ توانند نسبت به بهای این رمزارزها در آینده، پیش‌بینی دقیق‌تری داشته باشند.

منظور از بازار عمیق چیست؟

در رابطه با تعریف عمق بازار منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟ که در بالا آورده شد، منظور از بازار عمیق یا Deep Market، بازاری است که در آن معاملات خریداری و فروش به سهولت انجام پذیر است. همچنین طول مدت زمانی که معامله گر باید در انتظار انجام گرفتن معامله خرید یا فروش باشد، کوتاه است.
به عبارت دیگر در بازار عمیق، امکان آنکه رفت و آمد سرمایه در بازار بر روی قیمتها تاثیر گذار باشد، کمتر است. به دلیل آنکه همزمان برای حجم سفارشات خریدی که ثبت می‌ گردد، به همان اندازه فروشنده منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟ نیز در بازار وجود دارد. حجم سفارشات فروشی هم که ثبت گردیده است نشان می دهد که نقدینگی بازار زیاد است.
می توان اینطور به نتیجه رسید که در بازار عمیق، میزان نقدینگی بالا بوده و تغییر قیمت ها هم روند منظم تری به خود می‌گیرد، بنابراین نهنگ ‌ها قادر نیستند که بر روی بازار تاثیر زیادی بگذارند.
منظور از نهنگ ها اشخاصی هستند که حجم زیادی از ارزهای خاصی را نزد خود دارند و با نفوذ خود بر بازار قادرند که سمت گیری بازارها را به نفع خود عوض کنند.

چگونه نمودار عمق بازار را تحلیل کنیم؟

در نمودار عمق بازار که نمایانگر حرکات قیمت در جفت ارزهای گوناگون است، دو منحنی به رنگ های سبز و قرمز وجود دارد. رنگ سبز سفارش ها در رابطه با خرید جفت ارزها را نشان می دهد. رنگ قرمز حاکی از سفارش فروش های انجام نشده‌ است. در جفت ارزهای متفاوت، بین این منحنی ها، فاصله‌های مختلفی نمایان است که بر حسب درصد نمایش داده می شود.
در واقع این اختلاف، نمایانگر تفاضل بین قیمت جدیدترین سفارشات خرید و فروش در قیاس با آخرین قیمت بازار می‌ باشد. می توان گفت این شکاف حاکی از تفاضل میان بیشترین قیمت خرید و کمترین قیمت فروش می باشد. هرچه میزان این شکاف بین ارزش خرید و فروش کمتر باشد، نشان می دهد که این رمزارز به قیمت واقعی خود نزدیکتر می باشد. بنابراین کارمزد معاملات با آن ارز کمتر شده و نقدینگی آن بیشتر خواهد شد.

نهنگ ‌ها چگونه عمق بازار را دستکاری می کنند؟

در همه صرافی‌ های ارزهای رمزنگاری این امکان گذاشته شده که می توان سفارش های خرید و فروش را لغو کرد. بعضی از سرمایه ‌گذاران بزرگ که به آنها لقب نهنگ‌ های بازار را داده اند، سفارشاتی‌ را با حجم زیاد در یک قیمت تعیین شده ثبت می کنند و سپس در موقعیت مناسب آن را لغو می نمایند.
در ادامه با مثالی روش کار نهنگ ها را مشخص می کنیم. اگر قیمت جاری بیت کوین 9 هزار دلار باشد و یکی از منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟ نهنگ ‌های بازار سفارش خرید 20000 بیت کوین را در قیمت 8 هزار دلار ثبت نماید، از این راه یک بازی روانی در بازار راه انداخته است، زیرا بقیه سرمایه‌ گذاران اینطور حدس می زنند که تقاضای خرید بیت کوین در قیمت 8 هزار دلار زیاد است. بنابراین یک دیوار مقاومتی خرید در این قیمت ایجاد می‌ گردد.
این دیوار در یک قیمت ویژه، باعث می شود این گمان در بازار به وجود آید که قیمت پایین‌تر از 8 هزار دلار نمی ‌آید. سرمایه ‌گذاران با سرمایه اندک نیز شروع به ثبت سفارشات خرید در نرخ نزدیک به 8 هزار دلار می‌نمایند و سرانجام بازار در سویی که نهنگ ‌ها به دنبال آن بودند، پیش می رود.

عمق بازار چیست؟

عمق بازار پنجره‌ای است که تعداد معاملات باز خرید یا فروش یک سهم یا ارز را در بازار نشان می‌دهد. عمق بازار نشان‌دهندهٔ میزان نقدینگی بازار در یک سهم یا یک ارز به‌خصوص می‌باشد. هر چه تعداد سفارش‌های خریدوفروش در یک سهم/ارز بیشتر باشد، بازار نیز عمق بیشتری خواهد داشت. این اطلاعات توسط بیشتر کارگزاری‌ها در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند، هر چند در بعضی مواقع بابت آنها هزینه نیز دریافت می‌شود.

عمق بازار همچنین به‌عنوان “دفتر سفارشات” نیز شناخته می‌شود. (دفتر سفارشات – Order Book – به لیستی از سفارشات خریدوفروش الکترونیکی ثبت شده براساس مقدار قیمت معاملاتی گفته می‌شود.) زیرا که نشان‌دهندهٔ معاملات خریدوفروشی معلق است. این دفتر لیستی از خریداران و فروشندگان است که به سهم خاصی علاقمند هستند. همچنین این دفتر یک موتور تطابق‌دهنده است که از دستورات ثبت شده استفاده کرده و بررسی می‌کند که کدام معاملات قابل رخ دادن می‌باشند.

توضیحاتی در مورد عمق بازار

عمق بازار علاوه بر اندازه‌گیری مقدار عرضه و تقاضا، اشاره به تعداد سهم‌های یک شرکت دارد که می‌تواند بدون افزایش قیمت سهم مورد خریداری قرار گیرند. اگر یک سهم نقدینگی بسیار بالایی داشته باشد و تعداد خریداران و فروشندگان آن زیاد باشد، خرید این سهم در حجم‌های بالا نیز تأثیر قابل‌توجهی بر روی قیمت نخواهد گذاشت. اما اگر سهمی نقدینگی زیادی نداشته باشد و معاملات آن در بازار به اندازهٔ سهام دیگر مرسوم نباشد، خرید/فروش حجم بالایی از این سهم می‌تواند اثر زیادی بر روی قیمت این سهم داشته باشد.

عمق بازار معمولاً به‌صورت یک لیست الکترونیکی از معاملات باز خریدوفروش نمایش داده می‌شود، این معاملات براساس قیمت طبقه‌بندی شده و هر لحظه به‌روزرسانی می‌شود تا تمامی فعالیت‌ها به روشنی بازتاب شوند. یک موتور تطبیق‌دهنده نیز وظیفهٔ همتاسازی دستورات معاملاتی را برعهده دارد.

در بعضی مواقع دسترسی به این اطلاعات مقداری هزینه دربردارد، هر چند امروزه بیشتر پلتفورم‌های معاملاتی، این اطلاعات را به رایگان در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. این سیستم به هر دو طرف معاملات لیستی کامل از دستورات معاملاتی خرید و فروش نمایش می‌دهد، این اطلاعات در کنار اطلاعاتی مانند حجم بازار قرار می‌گیرد. به‌جای این که فقط دستورات معاملاتی را نمایش دهد.

نکات مهم:

1. عمق بازار – DOM، یک ابزار معاملاتی است که تعداد دستورات باز خریدوفروش یک سهم یا یک ارز را در زمان‌های مختلف نمایش می‌دهد.
2. عمق بازار که با نام دفتر سفارشات نیز منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟ شناخته می‌شود، یک عنصر مهم برای اندازه‌گیری مقدار عرضه و تقاضای یک سهم خاص می‌باشد.
3. عمق بازار همچنین به تعداد سهامی که می‌توانند بدون ایجاد تغییر در قیمت سهم مورد معامله قرار بگیرند نیز اشاره می‌کند.

استفاده از اطلاعات عمق بازار

عمق بازار می‌تواند به معامله‌گران در تشخیص جهت حرکت قیمت در آینده، با توجه به دستورات ثبت‌شده، دستورات به‌روز شده و دستورات لغو شده کمک نماید. برای مثال، یک معامله‌گر ممکن است از اطلاعات عمق بازار جهت فهم تفاوت نرخ خریدوفروش استفاده کند، اطلاعات حجم معاملاتی نیز می‌تواند به ما در فهم موارد ذکر شده کمک فراوانی کند.

سهام‌هایی با عمق بازار زیاد (سهام‌هایی محبوب مانند کمپانی اَپل که با نماد AAPL در بازار NASDAQ معامله می‌شود) معمولاً دارای حجم معاملاتی بالا به‌همراه نقدشوندگی زیاد می‌باشند. این موارد به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا معاملاتی با حجم بالا بدون تأثیرگذاری بر روی قیمت بازار انجام دهند اما قیمت سهامی که عمق بازاری کمی دارند (کمپانی‌های کوچک‌تری که سهم بازار کمتری دارند) می‌توانند با سفارشات حجم بالای خرید/فروش تغییر شدیدی کنند.

چگونه از حجم معاملاتی برای بهبود معامله گری خود استفاده کنید؟
دیدن اطلاعات مربوط با عمق بازار برای یک سهم خاص می‌تواند برای معامه‌گران کوتاه‌مدت سودآور باشد زیرا آنها به‌وسیلهٔ این اطلاعات می‌توانند از نوسانات قیمتی استفاده کنند. برای مثال، زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار مورد معامله قرار می‌گیرد، معامله‌گران می‌توانند آمادهٔ تقاضای خرید بالا باشند، که این اتفاق خود می‌تواند نشان‌دهندهٔ افزایش قیمت سهم شرکت در مسیری صعودی باشد. در این حالت، یک معامله‌گر می‌تواند خرید سهم و فروش آن در نقطهٔ مدنظرش (و پس از کاهش روند صعودی قیمت سهم) و یا پس از مشاهده افزایش فشار فروش در منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟ بازار در نظر بگیرد.

مثال‌های واقعی

برای مثال، یک معامله‌گر که در حال رصد کردن سهم الف است، می‌تواند به سفارشات خرید و فروش و اطلاعات عمق بازار (مرجع) نیز توجه کند. سهم الف در حال حاضر با 1.00 دلار معامله می‌شود، اما شاهد 250 سفارش با قیمت‌های 1.05 دلار، 250 سفارش با قیمت 1.08 دلار، 125 سفارش با قیمت 1.10 دلار و در نهایت 100 سفارش با قیمت 1.12 دلار هستیم. در همین حین، شاهد 50 سفارش با قیمت 0.98 دلار، 40 سفارش با قیمت 0.95 دلار، 10 سفارش با قیمت 0.93 دلار و 10 سفارش دیگر با قیمت 0.92 دلاری هستیم. با نگاه به این روند، معامله‌گر می‌تواند تشخیص دهد که قیمت سهم الف در بازار به آرامی در حال افزایش است. با مسلح بودن به این اطلاعات، یک معامله‌گر می‌تواند به‌خوبی تصمیم بگیرد تا وارد بازار شود و خرید کند، و یا سهم‌های خود را فروخته و از بازار خارج شود و یا هیچ عملی را انجام ندهد و صرفاً نظاره‌گر بازار در این برهه زمانی باشد.

ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال (Total Market Cap)

یکی از برتری‌های عنوان شده در رابطه با بازار رمزارزها، عمق بسیار زیاد آن است. ولی در هنگام بررسی این ادعا نیاز به بررسی پارامتری در این بازار است که بتواند به تحلیلگر میزان عمق بازار در هر لحظه را نشان دهد. این پارامتر Total Market Cap یا ارزش کل بازار می‌باشد.

کلمات کلیدی:

ارزهای دیجیتال، رمزارزها، ارزش کل بازار، بیت‌کوین، اتریوم، عمق بازار، نقدشوندگی. Cryptocurrencies, Total Market Cap, Bitcoin, Ethereum, Market Depth, Liquidity.

عمق بازار

عمق بازار تحت عنوان Market Depth یا Depth of Morket (DOM) می‌تواند به دو عنوان تعریف و مورد استفاده قرار بگیرد. در تعریف اول عمق بازار به میزان بزرگی سفارش‌هایی در آن بازار اشاره دارد. که بدون تأثیر چشمگیر در قیمت دارایی‌های آن بازار اجرا می‌شود. این مورد تأثیر مستقیمی بر نقدشوندگی آن بازار دارد. و طبیعتاً نیازمند ارزش کلی بسیار بیشتر آن بازار نسبت به سفارش‌های انجام شده می‌باشد. در تعریف دوم، عمق بازار به سفارش‌های مبنی بر عرضه و تقاضا برای هر دارایی موجود در آن بازار به طور جداگانه گفته می‌شود. که نسبت به تعداد سفارش‌های خرید و فروش برای آن دارایی، عمق بازار کم و زیاد می‌شود.

ارزش کل بازار یا Total Market Cap

بررسی عمق بازار برای یک تحلیلگر، صرفاً نمای کلی و اولیه‌ای از میزان نقدشوندگی بازار مدنظر برای سرمایه‌گذاری در اختیار فرد قرار می‌دهد که البته این مورد تنها پارامتر مهم برای بررسی نقدشوندگی بازار نمی‌باشد.

عمق بازار تحت عنوان تعریف اول، نشان‌دهنده میزان پول در گردش بازار به صورت یکپارچه است. در نتیجه، برای سرمایه‌گذاری در بازار مدنظر، بررسی عمق بازار جزء قدم‌های اولیه برای تحلیلگر در نظر گرفته می‌شود. ولی به هیچ وجه نمی‌توان تنها از طریق بررسی عمق بازار اقدام به سرمایه‌گذاری کرد.

همانطور که گفته شد، پارامتری که از طریق آن به بررسی عمق بازار پرداخته می‌شود، ارزش کلی بازار یا Total Market Cap می‌باشد. نمودار آن در وبسایت‌های معتبری همچون TradingView و CoinMarketCap موجود می‌باشد. این نمودار از اوایل سال ۲۰۱۴ در حال ثبت داده می‌باشد.

محاسبه ارزش کل بازار

از حاصل ضرب کل دارایی‌های موجود در آن بازار در ارزش فعلی هرکدام از منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟ دارایی‌ها و در نهایت جمع همه حاصل ضرب‌ها به دست می‌آید. برای مثال در بازار ارزهای دیجیتال، حاصل‌ضرب همه بیت‌کوین‌های موجود و در حال چرخش در بازار در قیمت فعلی هر بازار به علاوه حاصل‌ضرب همه آلت‌کوین‌های در حال چرخش در قیمت فعلیشان ارزش کلی بازار را نشان خواهد داد.

نکته‌ای که در ارتباط با Total Market Cap رمزارزها باید مدنظر داشت، ارتباط آن با Dominance یا تسلط ارزهای دیجیتال بر بازار است. هرچقدر Dominance رمزارزی مثل بیت‌کوین بیشتر باشد، نمودار Total Market Cap شباهت بیشتری به نوسانات موجود در نمودار قیمتی آن رمزارز دارد که از آن تحت عنوان همبستگی یا Correlation یاد می‌شود.

با توجه به سطح بالای Dominance بیت‌کوین، می‌توان مشاهده کرد که شکل کلی نمودار مشابه با بیت‌کوین می‌باشد. به همین دلیل می‌توان انتظار داشت در ادامه با نوسانات قیمتی بازار در بیت‌کوین، ارزش کلی بازار نیز دچار نوسان گردد.

البته از طرفی با درنظر داشتن نمودار Dominance بیت‌کوین و اطلاع از روند نزولی آن، می‌توان انتظار داشت که در آینده‌ای نه چندان دور، رفتار نمودار Total Market Cap نسبت به نمودار قیمتی بیت‌کوین دچار واگرایی شده و متفاوت پیشروی کند.

چند مقایسه

حال به منظور درک بیشتر از مفهوم تأثیر عمق بازار بر نقدشوندگی آن، به مقایسه چند مورد از معروف‌ترین بازارها می‌پردازیم:

بورس اوراق بهادار تهران، ارزشی در حدود ۲۵۰ میلیارد دلار (قیمت دلار ۲۴۰٬۰۰۰ ریال لحاظ شده است) دارد. در بازار ارزهای دیجیتال، بیت‌کوین که رمزارز غالب در این بازار است، ارزش کلی بیش از ۷۴۰ میلیارد دلار ($740,673,093,551) دارد که تقریباً حدود ۵۰ درصد از کل ارزش بازار حدوداً ۱.۵ تریلیون دلاری ارزهای دیجیتال را شامل می‌شود. رتبه دوم رمزارزها که آلت‌کوین اتریوم می‌باشد، ارزش کل بازاری بیش از ۲۹۰ میلیارد دلار ($290,999,004,445) را به خود اختصاص داده است.

بورس NASDAQ در نیویورک که یکی از معروف‌ترین بورس‌ها در آمریکاست، ارزش کلی بازاری بالغ بر ۱۹.۳۳۵ تریلیون دلار ($19,335,226 M) دارد و بورس نیویورک (New York Stock Exchange (NYSE)) با ارزش ۲۴.۴۹۲ تریلیون دلار ($24,492,626 M) به فعالیت می‌پردازد. در نهایت، عمیق‌ترین بازار دنیا که بازار فارکس می‌باشد، ارزشی بیش از ۲.۴ کوادریلیون دلار (۲۴۰۹ تریلیون دلار یا ۲،۴۰۹،۰۰۰ میلیارد دلار) را به خود اختصاص داده است که به راحتی بیش از ۱۵۰۰ برابر ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال می‌باشد. این بازار با توجه به بررسی سه منظور از عمق بازار یا DOM چیست؟ ساله بانک مرکزی از FX و بازارهای مشتقه OTC در سال ۲۰۱۹، به طور روزانه بیش از ۶.۶ تریلیون دلار تبادلات مالی در خود ثبت می‌کرد.

نتیجه‌گیری:

نمودار Total Market Cap ارزهای دیجیتال، نمایی کلی از مسیر حرکتی جریان سرمایه به سمت این بازار می‌باشد که نشانه‌ای از عمق بازار است. ولی باید در نظر داشت که این نمودار به تنهایی توانایی تأیید یا رد ورود به بازار را ندارد. به این منظور می‌بایست حتماً نمودار قیمتی رمزارز مدنظر در صرافی مورد استفاده جداگانه و به طور کامل مورد بررسی قرار گیرد.

منابع:

T. Exchanges, “Market Statistics – Focus | The World Federation of Exchanges”, Focus.world-exchanges.org, 2021.