آشنایی با نمودار های شمعی

نمودار خطی، ابتدایی ترین نوع نمودار برای تحلیل تکنیکال است. چرا که تنها قیمت های پایانی یک بازه معاملاتی را ارائه می دهد. به عبارت ساده تر قیمت پایانی هر روز را به قیمت پایانی روز بعد متصل می کند. از نمودار خطی برای تعیین تغییرات قیمت مورد استفاده قرار می گیرد. تمرکز در این نمودار روی حرکت قیمت های پایانی است. در واقع به دست آوردن این نمودار از طریق اتصال قیمت های پایانی مرتبط به دوره های زمانی مختلفی صورت می گیرد. نمودار خطی یکی از نمودارهای محبوب در تحلیل تکنیکال است و از طریق تحلیل گران زیادی به کار گرفته می شود.

نقش الگوهای شمعی در تحلیل نمودارهای قیمت

در حالي كه چند سالي بيش نيست که استفاده از الگوهای شمعی در نمودار‌های تحلیل تکنیکال رواج یافته است لیکن جذابیت‌های آن باعث شده که امروزه تقریباً تمامی معامله گران آن را در تحلیل‌های خویش بکار ‌گیرند.

شاید یکی از مهم‌ترین ادله به‌کارگیری گسترده الگوهای شمعی در تحلیل نمودارهای قیمت، قابلیت استفاده آن‌ها در کنار دیگر ابزارهای تحلیلی می‌باشد. شما بسیاری از ابزارهای تحلیل تکنیکال همانند خطوط پیوت، میانگین‌های متحرک، خطوط روند و کانال، فیبوناچی و ترازهای آن و به خصوص امواج الیوت را می‌توانید در کنار نمودارهای شمعی بکار ببرید. ضمن اینکه به‌کارگیری آن‌ها نسبت به الگوهای میله‌ای مزیت‌های بیشتری را پیش روی تحلیل گران قرار می‌دهد. برای نمونه اخطارهای صادره از الگوهای شمعی، از نمودارهای میله‌ای قابل کسب نمی‌باشند.

امروزه با هر ابزار تحلیلی که کار می‌کنید، بایستی نیم نگاهی به الگوهای شمعی داشته باشید. در هارمونیک تریدینگ مشاهده می‌کنید که شکل گیری الگوهای شمعی در نواحی PRZ چه تأثیر بسزایی در بازگشت قیمت ایفاء می‌کند یا تشکیل یک الگوی بازگشتی در برخورد قیمت به خط روند یا خط کانال و یا حتی نقاط پیوت چه مفهومی دارد. در امواج الیوت آموخته‌ایم که کلید شناسایی اتمام یک موج و آغاز موج بعدی در ترازهای فیبوناچی و تشکیل الگوهای شمعی در آن وابسته است. زمانی که قیمت به سقف یا کف بازار می‌رسد تنها الگوهای شمعی می‌توانند اخطار نهایی بازگشت یا ادامه روند را صادر نمایند و نمونه‌های دیگری که همگی حاکی از نقش منحصر به فرد الگوهای شمعی در نمودارهای قیمت می‌باشند.

مسلماً آشنایی با این الگوها شما را در انجام معاملات موثر تر یاری می‌نماید. نکته‌ای که بایستی متذکر شوم توجه به این مسأله است که به مکان تشکیل الگوهای شمعی توجه ویژه‌ای داشته باشید. اگر چه امروزه الگوهای شمعی به دو دسته بازگشتی و ادامه دهنده تقسیم بندی شده و آمار های مختلفی در خصوص میزان اعتبار و اثر بخشی آن‌ها منتشر شده است امّا این مسأله نبایستی موجب گمراهی شما شود؛ به نحوی که با دیدن هر الگوی بازگشتی در نقاط مختلف بازار، آن را لازم‌الاجرا دانسته و به امید بازگشت قیمت معامله نمایید.

نقش الگوهای شمعی در تحلیل

دانستن این نکته که در کجای بازار قرار دارید و حرکت احتمالی بعدی قیمت چه خواهد بود و اینکه در چه ناحیه‌ای الگوی شمعی شکل گرفته، اعتبار آن را مشخص می‌نماید نه اینکه فلان منبع آن را از جمله کدام دسته الگوها معرفی کرده و اینکه بازار، طبق آمارهای ارائه شده در چند درصد موارد به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد. در این راستا تحلیل امواج الیوت به یافتن موقعیت بازار و پیش بینی حرکت بعدی کمک شایانی می‌نماید. اینکه بدانید در موج اصلاحی قرار دارید یا پیشرو، کمک شایانی به تجزیه و تحلیل الگوهای شمعی و میزان اثر بخشی آن‌ها می‌نماید.

مسلماً تشکیل الگوهای بازگشتی در انتهای امواج بسیار پر اهمیت‌تر از تشکیل آن در هر نقطه بازار می‌باشد. اینکه شما حد نهایی موج مورد نظر را با واسطه ترازهای فیبوناچی مشخص کنید و در آنجا یک الگوی بازگشتی تشکیل شود با اطمینان بیشتری می‌توانید بر اساس الگوی شمعی شکل گرفته معامله نمایید. خلاصه کلام اینکه فقط به الگوهایی توجه نمایید که در راستای موج شماری الیوتی و در نواحی خاص امواج مورد نظر تشکیل گردند البته در این میان نبایستی از الگوهای شمعی تشکیل شده در نواحی هارمونیک نیز غافل شد که ما آن را در کتاب « الگوهای هارمونیک در بازارهای سرمایه» تشریح کرده‌ایم امّا همان جا نیز توصیه کرده‌ایم که الگوهای هارمونیک را هم در راستای الیوت ببینید. به شما توصیه می‌کنم حتماً آشنایی با نمودار های شمعی با تجزیه و تحلیل امواج الیوت آشنا شده و آن را در تحلیل‌های خود بکار گیرید. مطمئن باشید به جایی خواهید رسید که اگر در نموداری نتوانید موج شماری کنید آن را رها کرده و به دنبال نمودار دیگر می‌روید؛ حتی اگر بهترین الگوها در آن تشکیل شده باشد. این نکته ماحصل یک عمر تجربه و معامله تریدرهای بزرگ دنیاست. پس توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید.

امیدوارم که این کتاب بتواند تا اندازه‌ای آشنایی با نمودار های شمعی نیاز مشتاقان بازارهای مالی را تأمین نماید. در پايان از همسر عزيزم که با صبر و حوصله کل متن را بازخوانی کردند کمال تشکر و امتنان را دارم، ضمن اینکه از همه صاحب‌نظران و استادان محترم استدعا دارم كه بر من منّت بگذارند و كاستي‌های اين كتاب را به پست الکترونیکی اینجانب ارسال كنند تا در چاپ‌هاي بعدي از آن‌ها استفاده شود.

آشنایی با انواع نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال

سه نوع اصلی نمودار وجود دارد که افراد سرمایه گذار و معامله گر، بسته به اطلاعاتی که درپی آنند و یا بسته به سطوح مهارت فردی شان مورد استفاده قرار می دهند. این نمودار هاشامل نمودار خطی، نمودار میله ای، نمودار شمعی (کندل استیک) می­باشد. در بخش­های زیر، ما می­خواهیم روی سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) با هر سه این نمودار ها آشنا شویم . البته قبل از آشنایی با انواع نمودار لازم است با نمودار های OHLC نیز آشنا شویم.

نمودارهای OHLC

نمودارهای (OHLC) نمودار هایی هستند که چهار قیمت در آنها نمایش داده می شود ، قیمت باز (OPEN)، قیمت بسته (CLOSE) و قیمت بالا (HIGH) و قیمت پایین (LOW) ا را که نمودارهای خطی فاقد آن هستند در اختیار ما قرار می دهند.

قیمت باز (OPEN)

اولین قیمتی که در یک بازه معاملاتی معامله صورت می گیرد

قیمت بسته (CLOSE)

آخرین قیمتی است که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله ای صورت گرفته است .

قیمت بالا (HIGH)

بیشترین قیمتی است که در یک بازه معاملاتی در آن آشنایی با نمودار های شمعی قیمت معامله ای صورت گرفته است .

قیمت پایین (LOW)

کمترین قیمتی است که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله ای صورت گرفته است .

مثال از این ۴ قیمت و یک بازه معاملاتی

سهام شرکت ایران خودرو در تاریخی به صورت زیر معامله شده است این اعداد مربوط به یک بازه معاملاتی یک روزه است و در پایان روز این اعداد به دست می آید به تصویر زیر دقت کنید

در این تصویر قیمت باز (OPEN) ایران خودرو ۳۰۹۸ ریال است ،قیمت بسته (CLOSE) سهم را قیمت معامله که چون پایان روز است در نتیجه قیمت آخرین معامله ما نیز است مقدار ۳۰۷۸ ریال در نظر می گیریم .قیمت بالا (HIGH) سهم در بازه روز ۳۱۱۹ است و قیمت پایین (LOW) سهم مقدار ۳۰۶۰ ریال است . در ادامه می بینیم که با چه شکل هایی می توانیم در نمودار قیمت این اعداد را نشان دهیم.

نمودار خطی

ساده ترین نوع این چهار نمودار، نمودار خطی است، زیرا فقط قیمت­های بسته شدن یک بازه معاملاتی را نشان می دهد مثلا قیمت بسته شدن (close price) در یک روز یک نقطه از نمودار خطی را برای ما می سازدو این خط، با اتصال قیمت های بسته شدن ایجاد می­شود. نمودارهای خطی اطلاعات دیگری از دامنه نوسان معامله در یک بازه زمانی مثل قیمت های بالا، پایین و باز فراهم نمی­کنند. به خاطر اینکه قیمت بسته شدن مهمترین قیمت در تغییرات سهام در نظر گرفته می شود در نمودار خطی اغلب از این قیمت برای ترسیم آن استفاده می کنند . هر چند در نرم افزار های مختلف این موضوع می تواند قابل تنظیم باشد که با چه قیمتی نمودار ترسیم گردد ولی در کل این موضوع مساله مهمی نیست و بهتر است از پیشفرض نرم افزار استفاده کنیم.

نمودار میله ای

نمودار میله ای روی نمودار خطی با افزودن اطلاعات اساسی تر مختلف به هر نقطه داده، اضافه می­شود. نمودار از یک سری خطوط عمودی ساخته می­شود که هر نقطه داده را نمایش می­دهد. این خط عمودی قیمت های بالا (high price) و پایین (low price) در بازه معاملاتی را همراه با قیمت بسته شدن (close price) و باز شدن (open price) نشان می­دهد. قیمت باز و بسته روی خط عمودی با خط تیره افقی نشان داده می­شود. قیمت باز روی نمودار میله ای با خط تیره ای نشان داده می­شود که در سمت چپ میله عمودی قرار دارد. برعکس، قیمت بسته با خط تیره در سمت راست مشخص می­شود. معمولا، اگر خط تیره چپ (باز) پایین تر از خط تیره آشنایی با نمودار های شمعی راست (بسته) باشد، پس آن میله صعودی است، که نشان می­دهد سهم در آن بازه معاملاتی رشد کرده است. میله ای که علامت نزولی باشد ارزش سهام آن طی آن دوره افت کرده است. وقتی این اتفاق بیفتد، خط تیره روی طرف راست (بسته) پایین تر از خط تیره سمت چپ (باز) می­باشد.

میله صعودی و نزولی

در تصویر فوق نحوه نمایش چهار قیمت در یک بازه معاملاتی در یک میله را نمایش می دهد اما در تصویر زیر نیز شکل دو میله صعودی و نزولی را می بینید

همانطور که در تصویر فوق می بینید میله ما دو حالت صعودی و نزولی دارد تفاوت در این دو حالت در محل باز شدن و بسته شدن است در میله صعودی قیمت پایین باز شده و بالا بسته شده است ولی در میله نزولی قیمت بالا باز شده و پایین بسته شده است.وقتی میلۀ قیمت در سمت راست قرار آشنایی با نمودار های شمعی گیرد، OPEN بالاتر از CLOSE قرار می گیرد و این نشان می دهد که قیمت در پایان روز با کاهش همراه بوده است و این میلۀ قیمت نزولی است.

نمونه نمودار میله ای

تصویر زیر بخشی از سهام ایران خودرو است که به صورت نمودار میله ای هر روز آن نمایش داده شده است .

نمودار شمعی

از نظر بسیاری از معامله گران، نمودار شمعی در مقایسه با نمودار میله ای (با وجو اینکه هر دو نمودار OHLC هستند )، از نظر بصری جالب تر و تفسیر آن آسان تر است. هرکدام از شمع ها تصاویری مربوط به حرکات قیمت ارائه می دهند که رمزگشایی آن ها در نمودار آسان است. در نمودار شمعی تحلیل گر قادر است به آسانی رابطه بین قیمت آغازین و پایانی و همچنین بالاترین و پایین ترین قیمت را بررسی و مقایسه کند و ظاهر ملموس تری نسبت به نمودار میله ای دارد.

نمودار شمعی نموداری مشابه نمودار میله ای است، اما شکل نمایش آن فرق دارد. مشابه با نمودار میله ای، نمودار شمعی آشنایی با نمودار های شمعی نیز خط باریک عمدی دارد که بازه معامله در دوره را نشان می­دهد. تفاوت در تشکیل مستطیل پهن روی خط عمودی است که تفاوت بین باز و بسته شدن قیمت را نشان می­دهد. ، نمودار شمعی با رنگ جهت معامله را به شکل خوبی نمایش می دهد. نرم افزار ها و تحلیلگران رنگ های برای نمایش یک شمع صعودی و یا نزولی از رنگ های متفاوتی استفاده می­کنند؛ که البته با یک نگاه ساده شما می توانید این موضوع را تشخیص دهید که کدام شمع صعودی و کدام نزولی است. . وقتی قیمت سهام رشد می کند و قیمت بسته شدن بالای قیمت باز قرار می گیرد، شمع ما معمولا سفید یا روشن خواهد بود. اگر سهام در آن شمع افت کند، این نمودار معمولا قرمز یا سیاه می شود.